NUMARALI
HADİS-İ ŞERİF:
حَدَّثَنَا
الْحَسَنُ
بْنُ عَلِيٍّ
حَدَّثَنَا
عَبْدُ
اللَّهِ بْنُ
نُمَيْرٍ
عَنْ عُبَيْدِ
اللَّهِ عَنْ
نَافِعٍ عَنْ
ابْنِ عُمَرَ
قَالَ قَالَ
رَسُولُ
اللَّهِ
صَلَّى اللَّهُ
عَلَيْهِ
وَسَلَّمَ
لَا يَخْطُبْ
أَحَدُكُمْ
عَلَى
خِطْبَةِ
أَخِيهِ
وَلَا يَبِعْ
عَلَى بَيْعِ
أَخِيهِ
إِلَّا
بِإِذْنِهِ
İbn Ömer (r.a.)'den;
demiştir ki: "Resûlullah (s.a.v.):
"İzni olmadıkça,
sizden biriniz (müslüman) kardeşinin dünürlüğü üzerine dünürlükte bulunamaz ve
onun satışı üzerine satış yapamaz." buyurdu.
Diğer tahric: Buhari,
buyu' şurut, nikah; Müslim, nikah, buyu', birr; Tirmizî, nikah, buyu'; Nesai,
nikah, buyu'; İbn Mace, ticaret, Darimi, buyu'; Muvatta, buyu'; Ahmed b.
Hanbel, II, 7, 21, 63, 71, 108, 122, 124, 126, 277, 402, 410, 420, 465, 481,
484, 487, 491, 501, 512, 525, IV, 147.
AÇIKLAMA:
Bir kimsenin satışı
üzerine satışta bulunma şu şekilde olur: Bir kimse bir malı bir başkasına
meselâ üç günlüğüne muhayyer olarak satar. Mal o adamın elinde iken, üçüncü bir
şahıs gelerek aynı malı ona daha ucuz bir fiatla satabileceğini söyler ve o
müşteriyi önceki malı almaktan caydırır. Ulema bu satışa kıyasla bir kimsenin
satın alacağı bir mala müşteri çıkmayı da haram görmüşlerdir. Bu da şöyle
olur: Bir satıcı satmak istediği bir malı meselâ üç günlüğüne muhayyer olarak
satar. Bu mal müşterinin elinde iken üçüncü bir şahıs satıcıya gelerek bu mala
daha dolgun fiat verebileceğini söyleyerek satıcıyı o malı ilk müşteriye
satmaktan caydırır ve onu kendisi alır. Her iki durumda da üçüncü şahsın
yaptığı muamele haramdır. Ancak ilk müşterinin izni olursa, o zaman üçüncü
şahsın müşteri veya satıcı olarak ortaya çıkmasında bir sakınca yoktur. Önceki
hadisin şerhinde açıkladığımız gibi bir kimsenin diğer bir müslümamn dünürlüğü
üzerine dünürlük yapması da böyledir.